Inspiracją do napisania tego artykułu była ostatnia lekcja biologii, podczas której nasi koledzy z klasy przedstawili wyniki badań czystości powietrza w Głogowie w czasie sezonu grzewczego. Niestety to, co zobaczyliśmy na prezentacji, było dalekie od ideału...
Chcąc poznać przyczynę zanieczyszczenia powietrza oraz jego skutki, zaczęliśmy czytać różne publikacje na temat jego źródeł. Na pewno ogromny wpływ na ekosystem Ziemi miała rewolucja przemysłowa, która otworzyła nowy, szkodliwy rozdział w historii środowiska.
Źródła zanieczyszczeń powietrza dzielą się na naturalne i spowodowane działalnością człowieka. Naturalnymi źródłami degradacji środowiska są wybuchy wulkanów, pożary lasów i stepów oraz procesy biologiczne, jednak to nie ona są głównym powodem skażenia powietrza w naszej okolicy. Zdecydowanie większe zagrożenie stanowią źródła zanieczyszczeń spowodowane działalnością człowieka, których główną przyczyną, nie tylko w Głogowie, jest korzystanie ze starych pieców, ogrzewanie drewnem i węglem, palenie śmieci. Szkodliwe gazy powstają również w wyniku korzystania ze środków komunikacji, takich jak samochód czy motocykl oraz z powodu działalności zakładów przemysłowych.
Niestety zanieczyszczanie środowiska nie pozostaje obojętne dla naszego zdrowia. Bez wątpienia mają one największy wpływ na nasz układ oddechowy. Przyczyniają się m.in. do zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, gardła, oskrzeli, do pylicy oraz nowotworów płuc. Stan powietrza oddziałuje także na inne układy naszego ciała. Smog zaburza działanie centralnego układu nerwowego, czego konsekwencją mogą być: bezsenność, bóle głowy, złe samopoczucie, choroby oczu, zapalenie spojówek. Bardzo często wywołuje reakcje alergiczne ustroju, zaburzenia w działaniu układu krążenia, choroby serca.
Do substancji zanieczyszczających naszą atmosferę należy m.in. ozon, który z jednej strony chroni nas przed ultrafioletowym promieniowaniem Słońca, ale w najniższej warstwie atmosfery, czyli w troposferze, jest niebezpiecznym zanieczyszczeniem, które wpływa na zdrowie publiczne i na przyrodę. W kontakcie z ludzkim organizmem ozon powoduje zapalenie płuc i oskrzeli. Na niekorzystne działanie ozonu szczególnie narażone są osoby cierpiące na choroby układu krążenia i układu oddechowego oraz dzieci, dla nich gaz ten może być śmiertelny.
Wszystkie pojazdy i zakłady potrzebują paliwa, które spalają, aby otrzymać energię. W wyniku spalania paliw kopalnych tworzą się tlenki azotu, które są bardzo szkodliwe dla zdrowia człowieka i środowiska. Łączą się one w atmosferze z parą wodną i powracają na ziemię w postaci kwaśnego deszczu, który niszczy rośliny oraz zakwasza wodę i glebę. Innym produktem pochodzącym ze spalania paliwa samochodowego jest benzen stosowany jako dodatek do benzyny. Niszczy on materiał genetyczny komórek i powoduje nowotwory.
Podejmowanie różnych działań, takich jak instalowanie wydajnych filtrów kominowych lub wdrażanie nowych technologii przemysłowych, może przyczynić się do ochrony powietrza w naszej okolicy. Doskonałym pomysłem byłoby inwestowanie w ekologiczne środki transportu oraz modyfikowanie już istniejących. Istotne dla polepszenia stanu powietrza mogłoby okazać się także wdrażanie nowych technologii w transporcie lotniczym oraz budowa izolacyjnych pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych. Lasy pochłaniają rocznie równowartość 8,9% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE. Wprowadzanie odnawialnych źródeł energii m.in. takich jak: energia słoneczna (kolektory, panele słoneczne) oraz ocieplanie budynków mogłyby stanowić kolejny krok w poprawie jakości powietrza, którym oddychamy. Ważna jest także promocja transportu rowerowego oraz ograniczenie ruchu samochodowego.

Czy my uczniowie możemy podjąć jakieś działania na rzecz ochrony środowiska? Odpowiedź jest prosta- tak. Przede wszystkim możemy ograniczyć zużycie energii. W związku z nauczaniem zdalnym wiele czasu spędzamy przed komputerem, jednak powinniśmy pamiętać o jego wyłączaniu po zakończonej nauce. Nie powinniśmy pozostawiać telewizora lub komputera w trybie czuwania (stand-by). Nie zapominajmy wyłączać światła w pomieszczeniach, w których nie przebywamy lub gdy idziemy spać. Odłączajmy ładowarkę z gniazdka po skończeniu ładowania. Jako środek transportu możemy wykorzystywać rower lub komunikację miejską. Nie możemy zapominać również o wielkim znaczeniu drzew w oczyszczaniu powietrza z pyłów, tak więc nie niszczmy zieleni i sadźmy drzewa. Nie palmy śmieci i nie przegrzewajmy swoich domów. Pamiętajmy, że sami decydujemy, jak długo i w jakich warunkach będziemy żyć my i kolejne pokolenia. Zróbmy coś, póki nie jest za późno!

Marcel Barczak, Karol Włodyka – uczniowie klasy VIII a